We wrześniu 1918 roku za zgodą Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego powołano w Ciebłowicach z inicjatywy Inspektora Szkolnego Okręgu Opoczyńskiego pana Jana Miłkowskiego trzyoddziałową szkołę powszechną, której pierwszą nauczycielką i kierowniczką została Aleksandra Kolendowska. Przez wrzesień trwało spisywanie dzieci i od 1 października naukę w jednej z izb w chałupie gospodarza Michała Koselaka rozpoczęło 120 osób.
Już po odzyskaniu niepodległości i dla jej upamiętnienia, 3 maja 1919 roku Aleksandra Kolendowska wyszła z pomysłem usypania przez dzieci pod lasem przy drodze z Ciebłowic do Jelenia, „Kopca Wolności” im. Tadeusza Kościuszki. Kamieniem węgielnym została butelka zakopana w miejscu kopca z dokumentem na którym wypisano z imienia i nazwiska wszystkie dzieci które zaczęły go wznosić. Również w tym dniu wokół kopca dzieci posadziły siedem drzewek symbolizujących ziemie Polski: brzozę jako symbol Korony czyli Królestwa Polskiego, sosnę jako Litwę, świerk – Wielkopolskę, buk – Śląsk, jarzębinę – Galicję czyli Małopolskę, jodłę – Podole i jałowiec jako Wołyń. Od tej pory miejsce to było stałym celem wycieczek szkolnych, podczas których dzieci dosypywały na kopiec przynoszoną w czapkach i zapaskach ziemię.
Z okazji 130 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3-go Maja w 1921 roku, Aleksandra Kolendowska na własny koszt ufundowała na kopcu krzyż z wyrytym napisem upamiętniającym opuszczenie naszej ziemi przez wszystkich zaborców. Uroczyste jego poświęcenie odbyło się 1 maja 1921 roku przez księdza proboszcza Aleksandra Pawińskiego. Na uroczystość tę przybyło wielu znamienitych gości: starosta opoczyński Stanisław Krzewski, inspektor szkolny Kazimierz Ożóg, z-ca komendanta PKU z Piotrkowa Tryb. Kpt. Hudec z żoną, lekarz powiatowy dr. Talikowski i in. Całość uświetniała orkiestra straży pożarnej ze Smardzewic pod kierownictwem komendanta Mariana Nowickiego oraz dzieci ze wszystkich szkół gminy Unewel i drużyny harcerskie z Opoczna i Spały. Po poświęceniu i odśpiewaniu hymnu „Boże coś Polskę” odbyła się część artystyczna w wykonaniu dzieci z Ciebłowic. „Święto Piasta” deklamował Władzio Pardej, „Rok Kościuszkowski” Zosia Świtkowska, „Przysięgę Kościuszkowską” Stasiu Służewski, „Ludu Polski zbudź się, zbudź!” Weronka Chmielewska, „Modlitwę polskiego dziewczęcia” Frania Wachoń, „Partyzantkę” Szczepan Kozar, „Do ciebie Naczelniku” Aleksandra Kolendowska, „Modlitwę pielgrzyma” Frania Koselak, „Trzeci maj” Adela Rudnicka, „Z łąk i pól” Kazio Piechna. Wspólnie wszyscy odśpiewali „Rotę”, „Mazurka Dąbrowskiego”, „Mazurka Kościuszkowskiego”, „Hej strzelcy wraz”, „Jedzie, jedzie na kasztance”, „Witaj majowa jutrzenko”, „Bartoszu, Bartoszu” i „Kukułkę”. Po uroczystościach wszyscy zaproszeni goście wraz z kierowniczką szkoły i proboszczem udali się bryczkami do Spały, gdzie zwiedzili pałac myśliwski i zjedli w miejscowej gospodzie kolację.
Aż do wybuchu II wojny światowej wszelkie święta państwowe obchodzone były uroczyście w Ciebłowicach przy „Kopcu Wolności” im. Tadeusza Kościuszki.
oprac. J. Pązik
zdjęcia z kroniki szkolnej
Dzieci ze szkoły w Ciebłowicach. Pierwsza z prawej Aleksandra Kolendowska
Kopiec Wolności im. T. Kościuszki – obecnie
Wycinek prasowy z uroczystego poświęcenia krzyża na kopcu
