Organy kościelne piszczałkowe to największy klawiszowy instrument muzyczny, najczęściej występujący w kościołach. Jest to instrument o dużej dynamice i rozpiętości dźwięków (do dziesięciu oktaw). Organy w Polsce są to instrumenty z różnych okresów, od renesansu poprzez barok, romantyzm, do czasów współczesnych. Największe z nich znajdują się w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu i w Bazylice Jasnogórskiej w Częstochowie. Większość z nich stanowi prawdziwe dzieła sztuki rzemieślniczej, bogate w szereg zdobień i rzeźb.
Przedstawiam Państwu, wybrane zdjęcia zabytkowych organów w małych, drewnianych świątyniach i kościołach, jak również w sanktuariach i bazylikach.
Zygmunt Dziedziński
Białystok p.w. Wszystkich Świętych
Czerniewice p.w. św. Małgorzaty
Darłowo p.w. Matki Bożej Częstochowskiej
Jastrzębia Góra p.w. św. Igni Loyoli
Kazimierz n Wisłą Kościół Farny
Krzeszów Bazylika Wniebowzięcia NMP
Krzemienica p.w. św.Jakuba Apostoła
Podklasztorze p.w. św. Tomasza
Studzianna p.w. św. Filipa Neri
Tarczek p.w. św. Idziego Opata
Tomaszów-Maz. p.w. św. Marcina
Warszawa p.w. Matki Boskiej Łaskawej
Warszawa p.w. opieki św. Józefa
Film obrazuje barokowe organy w Świętej Lipce. Organy zostały zbudowane w latach 1719-1721 przez organmistrza z Królewca, Jana Josue Mosengela. Instrument dysponował 40 głosami o barokowym brzmieniu. Piękny, bogato zdobiony prospekt organów należy do najwspanialszych prospektów barokowych w Europie. Obudowa zdobiona jest złoconym ornamentem liści akantu. Na zwieńczeniach wież umieszczono rzeźby aniołów grających na instrumentach muzycznych. Na dwóch najwyższych wieżach stoją Matka Boska i Archanioł Gabriel; te dwie figury wraz z gołębicą – symbolem Ducha Świętego, stanowią grupę Zwiastowania. Rzeźby te wraz z gwiazdami i dzwoneczkami na wieżach wprawiane są w ruch podczas gry na instrumencie. Wnętrze organów zostało gruntownie przebudowane w 1905 roku, kiedy miejsce większości barokowych głosów zajęły nowe, o romantycznym brzmieniu (łącznie 35 głosów). W 1944 r. instrument zniszczono. Po wojnie uzupełniono brakujące piszczałki i uruchomiono nieczynne przez długie lata figury.