Loading ...
20 listopada br. w Warszawie Wody Polskie i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podpisały umowę o dofinansowaniu strategicznego projektu „Wdrażanie planu gospodarowania wodami w dorzeczu Wisły na przykładzie zlewni Pilicy”. Celem Projektu Zintegrowanego IP LIFE PL Pilica Basin CTRL jest poprawa jakości i różnorodności biologicznej wód Pilicy.
Spotkanie otworzył Minister Klimatu i Środowiska – Michał Kurtyka: Cieszę się, że możemy w ten sposób, jako Ministerstwo Klimatu i Środowiska, być aktywnym członkiem zmian, które zachodzą w polskiej polityce klimatycznej. Te zmiany są dobrze ilustrowane przez dwa projekty, które dzisiaj podpisujemy. Pierwszy to jest projekt dla województwa małopolskiego, regionalny plan działań dla klimatu i energii (…). I wreszcie drugi projekt to jest kwestia zagospodarowania zlewni rzeki Pilica, który jest z kolei przykładem na innowacyjne i przyszłościowe podejście w zakresie gospodarki wodnej w naszym kraju. Widzimy ogromną rolę jaką Wody Polskie pełnią w zakresie zrównoważenia naszego bilansu wodnego. (…) Chciałbym tutaj złożyć ogromne gratulacje na ręce Pana Prezesa Przemysława Dacy i Pani Dyrektor Anny Łukaszewskiej-Trzeciakowskiej za tą inicjatywę i za ten projekt. Bardzo serdecznie dziękuję i ze strony Ministra Klimatu i Środowiska obiecuję atencję, uwagę i ogromne wsparcie, bo jesteście Państwo prekursorami nowych trendów i nowego sposobu podejścia do problematyki klimatycznej i środowiskowej w naszym kraju. Dziękuję.
Przemysław Daca – Prezes Wód Polskich wyraził aprobatę z uzyskanego dofinansowania: Bardzo mnie cieszy ta inicjatywa i bardzo mnie cieszy to, że podpisujemy umowę. Te wypracowane mechanizmy zarządzania środowiskiem wodnym będziemy, to mogę obiecać Państwu, implementować również w innych RZGW i w innych naszych jednostkach w Wodach Polskich. Dlatego bardzo dziękuję Panie Ministrze, Panie Prezesie i liczę na naszą dalszą współpracę i realizację dalszych takich projektów. Wody Polskie są przygotowane i będziemy w tym zakresie działać, i intensyfikować naszą pracę.
Umowę na realizację prac podpisali Anna Łukaszewska-Trzeciakowska – Dyrektor RZGW w Warszawie Wody Polskie i Artur Lorkowski – Zastępca Prezesa Zarządu NFOŚiGW, w obecności Michała Kurtyki – Ministra Klimatu i Środowiska oraz Przemysława Dacy – Prezesa Wód Polskich. Koszty całkowite projektu, który ruszy 1 stycznia 2021 r., wynoszą 74 mln PLN. Realizowany będzie w zlewni Pilicy o powierzchni ok. 9 tys. km2, która położona jest na obszarze 93 gmin, w obrębie 5 województw (łódzkiego, świętokrzyskiego, mazowieckiego, śląskiego oraz małopolskiego). Podejmowane w ramach projektu działania będą promowały i wzmacniały synergię pomiędzy polityką wodną, rolną i klimatyczną.
Celem nadrzędnym projektu jest poprawa jakości i różnorodności biologicznej wód zlewni Pilicy ze szczególnym uwzględnieniem Zbiornika Sulejów. Oczekiwane rezultaty zaplanowanego na 10 lat projektu to m.in. zmniejszenie o 25% zakwitów sinic w Zbiorniku Sulejów oraz wzrost o 20% usług ekosystemowych (np. turystycznych) w zlewni Pilicy. Dzięki projektowi możliwe będzie zniwelowanie takich problemów jak niski poziom retencyjności wód oraz wysokie zapotrzebowanie na pobór wody na potrzeby m.in. akwakultury. W ramach projektu powstanie System Wspierania Decyzji (SWD), czyli efektywne narzędzie do zarządzania jakością wody na Zbiorniku Sulejów. System przyczyni się do zmniejszania intensywności zakwitów sinic i zapewni trwałe bezpieczeństwo powodziowe miastu Sulejów. W czasie trwania projektu zostanie opracowana również dokumentacja projektowa oraz pozyskane zostaną stosowne decyzje i pozwolenia w celu likwidacji bariery migracyjnej dla organizmów wodnych. Projekt jest także gwarantem wsparcia dla 93 Jednostek Samorządu Terytorialnego w działaniach mających ograniczyć presję komunalną związaną z nieefektywnym zarzadzaniem gospodarką ściekową na obszarach wiejskich. Rolnicy otrzymają wsparcie we wdrażaniu nowych rozwiązań ekologicznych dla zmiany praktyk rolniczych w celu ograniczenia zanieczyszczania środowiska i zwiększania retencji wód w zlewni rolniczych.
Rzeka Pilica wraz ze Zbiornikiem Sulejów stanowią istotny element dla rozwoju społeczno-ekonomicznego centralnej Polski. Zgodnie z zapisami aktualizacji Planów Gospodarowania Wodami (aPGW) na obszarze dorzecza Wisły jedynie 21% jednolitych części wód powierzchniowych (JCW) znajdujących się w obrębie zlewni Pilicy zostało zakwalifikowane, jako posiadające dobry stan wód.
Efektywne zarzadzanie ilościowe i jakościowe zasobami wodnymi w zlewni Pilicy jest obecnie kluczowe dla adaptacji do zmian klimatycznych i rozwoju gospodarczego regionu. Dzięki temu możliwe będzie zniwelowanie problemów: postępującej eutrofizacji wód skutkującej występowaniem intensywnych zakwitów sinic w Zbiorniku Sulejów, niskiego poziomu retencyjności wód w szczególności na obszarach zmeliorowanych, wysokiego zapotrzebowania na pobór wód na potrzeby m.in. akwakultury. Analizy presji wykonane w ramach projektu LIFE+ EKOROB wykazały, że źródłami zanieczyszczeń związkami biogenicznymi są działalność rolnicza i niedostateczna gospodarka ściekowa.
Istotne założenia projektu:
- Powstanie Systemu Wspierania Decyzji (SWD), czyli efektywnego narzędzia do zarządzania jakością wody na Zbiorniku Sulejów. System przyczyni się do ograniczania eutrofizacji (nadmiernej produkcji biomasy glonów) zbiornika, zmniejszania intensywności zakwitów sinicowych i zapewnienia trwałego bezpieczeństwa powodziowego miasta Sulejów. W Polsce brakuje narzędzia pomocnego w procesie decyzyjnym przy gospodarowaniu wodami, opartego o modelowanie matematyczne procesów hydrologicznych zachodzących w zlewni i biologicznych zachodzących w samym zbiorniku. Podejmowanie decyzji o przepływie wody przez zaporę będzie się odbywało w oparciu o prognozę danych jakościowych i ilościowych pochodzących ze zlewni. SWD po zakończeniu projektu będzie wykorzystywany przez pracowników Nadzoru Wodnego w Smardzewicach do eksploatacji zbiornika.
- Likwidacja bariery migracyjnej dla organizmów wodnych. Zbudowany kilkadziesiąt lat temu Zbiornik Sulejów nie posiada przepławki dla ryb. Doprowadziło to do znaczących zmian w ichtiofaunie całej Pilicy i rzekach dopływowych – zarówno w górnej, jak i dolnej części zlewni. W ramach projektu zostanie opracowana dokumentacja projektowa oraz pozyskane zostaną stosowne decyzje i pozwolenia.
Powielanie dobrych praktyk projektu na inne zlewnie
Działania, które uzyskają wysoką efektywność mogą zostać wprowadzone do procedur postępowania wśród jednostek Wód Polskich. Chodzi o wypracowane ścieżki postępowania w zakresie wykorzystywania nowych narzędzi do gospodarowania wodami oraz współpracy z innymi podmiotami uczestniczącymi w procesie. Gwarantem zapewnienia transferu wyników projektu na pozostałe obszary kraju jest rola Beneficjenta Koordynującego pełniona przez Wody Polskie.
Zaplanowano działania angażujące pracowników z pozostałych jednostek organizacyjnych z dorzecza Wisły. Plan efektywnego przeniesienia rezultatów wypracowanych w zlewni Pilicy na inne obszary obejmuje wymianę doświadczeń w trakcie trwania projektu. Wymiana doświadczeń będzie się odbywała poprzez organizację warsztatów i udział w pracach grup roboczych Wód Polskich. Zakresem tematycznym będzie wykorzystywanie nowych narzędzi do gospodarowania wodami, jak i współpraca z podmiotami odpowiedzialnymi za wdrażanie PGW oraz mieszkańcami. Warsztaty połączone z wizytami studyjnymi będą okazją do swobodnej wymiany doświadczeń, omawiania barier i problemów. Pracownicy projektu będą uczestniczyli w pracach grup roboczych, co pozwoli na dzielenie się doświadczeniami zdobytymi w trakcie prac przy projekcie z przedstawicielami innych jednostek organizacyjnych z dorzecza Wisły, a potencjalnie także z dorzecza Odry.
Źródło: warszawa.wody.gov.pl
Zdjęcie główne: Format3A czerwiec 2020 – niekoloryzowane
Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, Dyrektor RZGW w Warszawie i Przemysław Daca, Prezes Wód Polskich 
