
„Tu rodziła się „Solidarność” – pod tym tytułem w Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim im. Antoniego hr. Ostrowskiego otwarto dziś wystawę z okazji 45, rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”. Wystawę można zwiedzać do 30 września.

O tle historycznym wystawy:
Pogarszająca się na przełomie lat 70. i 80. sytuacja gospodarcza oraz brak demokracji i wolności obywatelskich popychały robotników Tomaszowa w kierunku społecznego protestu. Burzliwe lato 1980 roku zaowocowało szybkim rozwojem struktur „Solidarności”, które powstały we wszystkich zakładach (najwcześniej w ZPO „Pilica”). Już w listopadzie 1980 r. „Solidarność” liczyła w Tomaszowie 6800 członków (było wśród nich 2400 członków i kandydatów PZPR – wielu miało wkrótce ostatecznie zerwać z „przewodnią siłą narodu”). W następnym roku do nowego związku należała znaczna większość pracowników tomaszowskich fabryk – blisko 80% stanu załóg. W proteście przeciwko pogarszającej się sytuacji żywnościowej, 30 lipca 1981 r., tak jak w Łodzi i innych miastach, ulicami miasta przeszedł „marsz głodowy” z placu Narutowicza pod Urząd Miasta. 30 sierpnia w uroczystości poświęcenia sztandarów „Solidarności” z tomaszowskich fabryk („Pilicy”, „Mazovii”, „Weltomu” i „Wistomu”) uczestniczył redaktor naczelny „Tygodnika Solidarność”, późniejszy pierwszy premier III Rzeczypospolitej – Tadeusz Mazowiecki. Delegatami na I Krajowy Zjazd „Solidarności” w Gdańsku byli Leszek Kwiecień z „Wistomu” i Andrzej Wojciechowski z „Tomtexu”. Parokrotnie strajkowała „Mazovia”, zaś 13 października – ok. 50 tomaszowskich zakładów.

„Karnawał Solidarności” brutalnie przerwała mroźna „niedziela bez Teleranka”, jednak pokojowa walka zakończyła się sukcesem w 1989 r. W wyniku czerwcowych wyborów bibliotekarka tomaszowskiego Muzeum Teresa Zalewska zasiadła w Sejmie jako posłanka Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. Warto wspomnieć, że otrzymała najwięcej głosów spośród wszystkich kandydatów „Solidarności” z województwa piotrkowskiego.