Kalendarz powiatu

Nadchodzących wydarzeń: 1
«marzec 2024 »
P W Ś C P S N
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Sonda

O jakiej porze roku plac Kościuszki w Tomaszowie Mazowieckim wygląda lepiej?

Zobacz wyniki

Loading ... Loading ...

Najstarsze dzieje Wąwału – miejscowości w Gminie Tomaszów Mazowiecki

Nazwa miejscowości pierwotnie oznaczała miejsce położone między wałami i miała pochodzenie topograficzne. Po raz pierwszy w piśmie nazwa tej osady została odnotowana 14 stycznia 1443 roku. Wtedy to, w poniedziałek po oktawie święta Trzech Króli, na roczku w Piotrkowie, wśród osób poświadczających szlachectwo Jana z Białkowic herbu Habicz znalazł się Jakub Zacharski z Wąwału herbu Wilcze kosy (Prus II). Oprócz niego z tego samego rodu świadczył również Piotr z Mikułowic oraz z rodu Habicz: Jan z Golczy i Klemens z Wysochocic, a także z rodu Toporczyków: Piotr z Woli Bełchackiej i Jan z Zabłocia. Jakub Zacharski często występował już wcześniej w zapiskach dotyczących różnych spraw sądowych, ale wszędzie pisał się jako Jakub z Zacharza. Widocznie w późniejszym okresie dziedziczył dział ziemi w Wąwale, co pozwoliło mu na pisanie się z tej miejscowości, ale nie był jedynym właścicielem całej dziedziny.
Dobra Wąwał nie posiadały własnego folwarku szlacheckiego, nie było tam również osiadłej ludności kmiecej. Prawdopodobnie były to tylko grunty uprawne, należące wcześniej do rozsiedlonego na tych terenach rodu Awdańców, w tym przypadku Białobrzeskich, na co wskazywałyby późniejsze zapiski. Taki stan spowodował pewnie i to, że Wąwał nie był wymieniany w żadnych źródłach do końca XV wieku i nie został odnotowany w 1511 roku jako wieś należąca do parafii Białobrzegi w „Liber beneficiorum” Jana Łaskiego.
W rejestrze poborowym z 1508 roku Wąwał, Białobrzegi i Unewel zostały wymienione razem i opłatę z nich do skarbu królewskiego w wysokości 19 groszy i 9 denarów wnieśli następujący szlachcice: Stanisław Dąbrowski, Dorota, Marcin, Bartoszowa i Anna. Z wymienionych osób na pewno dział ziemi w Wąwale, co wynika z późniejszych zapisek, posiadał Dąbrowski, pozostali to zapewne białobrzescy Awdańce. Kim był Stanisław Dąbrowski ówczesne zapiski nie podają, jednak można by go utożsamiać z późniejszym proboszczem kościoła farnego w Wolborzu i archidiakonem kurzelowskim o takim właśnie imieniu i nazwisku.
Na początku lat czterdziestych tego wieku kwartą łana w Wąwale dysponował zubożały szlachcic Feliks Białobrzeski.
Natomiast po połowie tego wieku dział ziemi w Wąwale posiadały Elżbieta i Druzyanna siostry Fryczówny, na pewno spowinowacone, a być może nawet i siostry rodzone Andrzeja Frycza Modrzewskiego. W 1564 roku, a dokładnie 9 czerwca zamieniły one swój dział ziemi w Wąwale leżący między rolami Stanisława Dąbrowskiego z jednej i Wojciecha Białobrzeskiego z drugiej strony, a ciągnący się od drogi prowadzącej z Białobrzegów do Wąwału aż do granicy z Ciebłowicami, na połowę pola też w Wąwale, należącego do Adama Białobrzeskiego, brata biskupa Marcina, leżącego przy drodze publicznej (czyli utrzymywanej ze skarbu królewskiego) zwanej Sługocka, obok pola Pogładowska (Pogladowska).
Natomiast 31 sierpnia 1565 roku Stanisław Dąbrowski z Wąwału darował Elżbiecie Frycz, zrzekając się wszelkich do niego praw, dział swojego pola ciągnący się od pola należącego do szlachcica Adama Białobrzeskiego we wsi i dziedzinie Wąwał, a leżący między polami wspomnianej Elżbiety z jednej strony i Tomasza Dąbrowskiego ze strony drugiej.
W 1568 roku jednym z rozjemców przy podziale majątku Popławskich w okolicach Świeciechowa był szlachcic Maciej Wąwalski.
W 1577 roku po kwarcie łana w Wąwale posiadali Wojciech i Stanisław Dąbrowscy.
oprac. J. Pązik

Na zdjęciu syn kapitana Tadeusza Ropelewskiego przed dworkiem w Wąwale (zbiory prywatne A. Grochowalska)

Źródło: Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne „Dla Białobrzegów”

Najstarsze dzieje Wąwału.Nazwa miejscowości pierwotnie oznaczała miejsce położone między wałami i miała pochodzenie…

Opublikowany przez Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne "Dla Białobrzegów" Poniedziałek, 13 kwietnia 2020

« Powrót

Ogłaszaj się za darmo w FORMAT3A!Reklama w FORMAT3A działa 7 dni w tygodniu przez 24 godziny na dobę!Katalog firm FORMAT3A, to najpewniejsze i najtrwalsze źródło informacji o firmach działających w powiecie tomaszowskim. Bądź tu i Ty!FORMAT3A, to najskuteczniejsza platforma reklamowa powiatu tomaszowskiego. Sprawdź jak działamy!
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com
Facebook