Loading ...
Rzeka PILICA jest ósmą co do wielkości rzeką w Polsce, a jednocześnie największym lewym dopływem WISŁY o długości 340,5 kilometra z dorzeczem 9259 km 2.
Wypływa na granicy miasta PILICA (woj. śląskie) na wysokości 348 metrów n.p.m.
Najstarsza wzmianka źródłowa o PILICY pochodzi z XII wieku. W Bulli Gnieźnieńskiej rzeka została wymieniona jako PELZA.
Jan Długosz pisząc w „Dziejach Polski” o księciu sandomierskim Kazimierzu, który w roku 1176 ufundował klasztor w Sulejowie zaznaczył, że leży nad rzeką PILCZĄ.
Z tego samego okresu pochodzi przywilej biskupa Piotra Polaka z Gniezna, który pozwala klasztorowi w Sulejowie położonemu nad rzeką PILCZĄ, na zbieranie dziesięciny w niektórych wsiach.
Kolejne wzmianki o rzece pochodzą ze słownika geograficznego Królestwa Polskiego w którym to podaje się, iż w latach 1227-1229 rzeka przybierała kolejno nazwy: PYLITIA, PILCA oraz PYLCZA.
Cały szlak rzeki PILICY jest piękny widokowo, rzeka w trakcie biegu bardzo często zmienia kierunek przepływu, głębokość jak i szerokość swego koryta.
Jej bieg jest w znacznej mierze nieuregulowany, co stanowi ok. 280 km jej długości.
Płynie głównie przez łąki i pola, ale 25 % struktury jej przepływu stanowią lasy.
Spadek rzeki na całej jej długości wynosi 260 m. co daje średni spadek rzeki 75 cm/km. maksymalne prędkości nurtu rzeki przy normalnym jej stanie wynoszą 0,8 m/s.
Człowiek mało ingerował w kształtowanie się linii brzegowej rzeki, przez co PILICA samoistnie kształtuje swój bieg i krajobraz wokół koryta, tworząc malownicze zakola i widoki.
Szlak rzeki PILICY biegnie przez cztery województwa: śląskie, świętokrzyskie, łódzkie, mazowieckie.
Na całej długości biegu rzeki do PILICY wpływają 32 mniejsze rzeki, z których największymi są: CZARNA MALENIECKA, WOLBÓRKA i DRZEWICZKA.
Nad rzeką PILICĄ położonych jest 11 miast, z których największym jest TOMASZÓW MAZOWIECKI, najmniejszym miastem są natomiast WYŚMIERZYCE (pow. białobrzeski, woj. mazowieckie), które jednocześnie są najmniejszym miastem w Polsce (posiadają 950 mieszkańców). Dla porównania: największa wieś w Polsce nazywa się KOZY, leży w powiecie bielskim i zamieszkuje w niej 12200 mieszkańców.
Przez PILICĘ zbudowane są 54 przeprawy w postaci: mostów drogowych, mostów kolejowych ( Koniecpol, Tomaszów Mazowiecki, Warka oraz dwa mosty CMK), przejść na jazach, przejść dla pieszych oraz promu.
Dwa z mostów drogowych są o drewnianej konstrukcji i znajdują się w KRZĘTOWIE ( gmina Wielgomłyny, woj. łódzkie) i GOSTOMII( gmina Nowe Miasto, woj. mazowieckie), ten drugi most jest jednocześnie najdłuższym mostem drewnianym w Polsce o długości 110 metrów.
Prom rzeczny przewożący ludzi i pojazdy z jednego brzegu rzeki na dugi znajduje się w miejscowości DOMANIEWICE ( gmina Nowe Miasto).
Obszar dorzecza rzeki PILICA określany jest nazwą NADPILICZE.
Na trasie przepływu rzeki znajdują się trzy Parki Krajobrazowe: PRZEDBORSKI, SULEJOWSKI I SPALSKI, tworząc Zespół Nadpilicznych Parków Krajobrazowych.
Na trasie przepływu rzeki znajdują się dwa zbiorniki wodne: jeden to ZALEW PILICA, leżący w początkowym biegu rzeki w mieście PILICA, oraz drugi JEZIORO SULEJOWSKIE – powstałe w latach 1969-1974 pomiędzy miejscowościami SULEJÓW i SMARDZEWICE.
Rzeka PILICA uchodzi do WISŁY na jej 457 kilometrze biegu, na wysokości 93,7 metrów n.p.m. pomiędzy miejscowościami MNISZEW i OSTRÓWEK leżącymi w powiecie kozienickim w województwie mazowieckim.
Opracował: Zygmunt Dziedziński
