Opactwo Cystersów w Sulejowie – Podklasztorzu to jeden z najstarszych klasztorów cysterskich na ziemiach polskich. Został założony w wieku dwunastym z fundacji księcia Kazimierza Sprawiedliwego, który to, jak głosi legenda, przebywając w tych stronach na polowaniu, zauroczył się pięknem obszaru nad Pilicą i postanowił sprowadzić w ten rejon zakon francuskich Cystersów.
Obecny kształt opactwa tworzy późnoromańska Bazylika pod wezwaniem Św. Tomasza, która została zbudowana z piaskowca pozyskanego z niedalekiego Szydłowca. Posiada przepiękne wyposażenie sakralne nawy głównej, ale największym zabytkiem są organy posiadające 22 głosy, a zbudowane zostały w 1644 roku. Po obu stronach nawy głównej umieszczone są dwukondygnacyjne, bogato rzeźbione stalle. Pozostałymi obiektami są: fragment murów obronnych, zabudowania klasztorne, jak również wieża opacka z arsenałem.
Zakon Cystersów utworzony został z odłamu Zakonu Benedyktynów, któremu przyświecało hasło „Pracuj i módl się”. Zakonnicy ci podnieśli na tych terenach poziom gospodarki rolnej.
Istniejące obiekty klasztorne znajdują się na prawym brzegu Pilicy, stanowiąc jednocześnie piękną panoramę widokową.
Zygmunt Dziedziński